पौड : कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेने गंभीर रूप धारण केल्यापासून सध्या एकच चर्चा कानावर येतेय ती रेमडेसिवीर इंजेक्शनची. या इंजेक्शनचा काळाबाजार मोठ्या प्रमाणावर सुरू आहे. मात्र कोरोनावरच्या उपचारांमध्ये या इंजेक्शनचा नेमका किती उपयोग होतो? जगात याचं उत्पादन केवळ भारतातच होतं का? असे प्रश्न आपल्यापैकी अनेकांना पडले आहेत? चला, तर याबाबत आज सविस्तर माहिती जाणून घेऊयात..
रेमडेसिवीर या अँटिव्हायरल औषधाचा उपयोग सर्वप्रथम 'हिपॅटायटिस सी'वर उपचारांसाठी करण्यात आला होता. तसेच २०१४ साली आफ्रिकी देशांमध्ये एबोला विषाणूने थैमान घातले असताना देखील त्याचा प्रभावी उपयोग झाला होता.
दरम्यान कोरोनाच्या पहिल्या लाटेवेळी अनेक देशांमध्ये रेमडेसिवीरचा वापर केला गेला आणि त्याचा चांगला उपयोग होत असल्याचे दिसले. असे असले तरी अद्याप जागतिक आरोग्य संघटनेने कोरोनावरचे औषध म्हणून या औषधाला मान्यता दिलेली नाही. मात्र परिणाम चांगले होत असल्याने औषधाची मागणी वाढू लागली आहे.
अमेरिकन कंपनी गिलिएड सायन्सेसकडे याऔषधाचं पेटंट आहे. सध्या या कंपनीने सिप्ला, हेटेरो लॅब्ज, जुबलिएंट लाइफ सायन्सेस आणि मिलान (Milan) या चार भारतीय कंपन्यांशी औषधाच्या निर्मितीकरिता करार केला आहे. या कंपन्या मोठ्या प्रमाणावर या औषधाची निर्मिती करत असून जगातल्या १२६ देशांना त्याची निर्यात सध्या सुरु आहे.
रेमडेसिवीर नक्की कसे काम करते? : एखादा विषाणू जेव्हा मानवी शरीरात प्रवेश करतो, तेव्हा तो स्वतःला कणखर बनवण्यासाठी आपल्या प्रती तयार करत असतो. दरम्यान ही सगळी क्रिया मानवी शरीराच्या पेशींमध्ये घडत असते. यासाठी विषाणूला एका एंझाइमची (Enzyme) गरज असते. रेमडेसिवीर हे औषध या एंझाइमवर हल्ला करून विषाणूच्या मार्गात अडथळा निर्माण करते.
अमेरिकेच्या राष्ट्रीय अ‍ॅलर्जी आणि संसर्गजन्य रोग संस्थेत या औषधाची चाचणी घेण्यात आली होती. गेल्या वर्षी डिसेंबर महिन्यात ब्रिटनमधल्या केम्ब्रिज विद्यापीठाने संसर्ग झालेल्या आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या एका रुग्णाला रेमडेसिवीर औषध दिले होते. त्यानंतर त्या रुग्णाची प्रकृती झपाट्याने सुधारली आणि विषाणू शरीरातून नष्ट झाला.
तसेच 'द न्यू इंग्लंड जर्नल ऑफ मेडिसिन'मध्ये रेमडेसिवीर या औषधाच्या अभ्यासाबद्दलचा एक लेख प्रसिद्ध झाला होता. त्यानुसार, अमेरिका, कॅनडा, जपान आणि युरोपमध्ये या औषधाचा उपयोग झालेला आहे. येथे गंभीर ६१ रुग्णांना हे औषध देण्यात आले. प्रत्येक रुग्णाला औषधाचा १० दिवसांचा कोर्स देण्यात आला. दरम्यान हे औषध घेतलेल्या ५३ पैकी ३३ जणांची ऑक्सिजन पातळी सुधारली. त्यानंतर २३ जणांना उपचारांनंतर घरी पाठवण्यात आले. विशेष बाब म्हणजे १७ रुग्णांची तब्येत अशी सुधारली, की त्यांना व्हेंटिलेटरचीही आवश्यकता उरली नाही. तसेच ७ जणांचा मृत्यूही झाला होता.
अखेर भारतासह अन्य देशांमध्येही रेमडेसिवीर औषधाचा उपयोग होत आहे. असे असले तरी चीनने मात्र रेमडेसिवीर औषधाच्या चाचण्या घेतल्यानंतर हे औषध कोरोनावर उपचारांसाठी वापरण्याकरिता परवानगी दिली नाही. तसेच अद्याप आवश्यक तितक्या चाचण्या झालेल्या नसल्याने त्याबद्दलचा पुरेसा डेटा नाही, त्यामुळे ठोस निष्कर्ष काढता येत नाही. या कारणामुळे जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) अद्याप या औषधाला मान्यता दिलेली नाही.
